اندازه گیری غیر خطی تحرک درآمدی و تله ی فقر: کاربردی از رویکرد شبه ترکیبی

نابرابری یکی از عمده ترین مسائل اقتصادی چه در سطح ملی و چه در سطح جهانی است. در سطح ملی، تحرک درآمدی معیاری است که میزان برابری و نابرابری فرصت ها را در یک جامعه اندازه می گیرد. میزان تحرک درآمدی به موقعیت اجتماعی و اقتصادی افراد وابسته است. تفاوت در شرایط اجتماعی و اقتصادی افراد می تواند باعث به وجود آمدن نابرابری فرصت ها شود. بروز چنین نابرابری هایی منجر به باز تولید بیشتر و در عمده موارد به فقر منجر می شود و تداوم آن می تواند به دورهای باطل بعدی نابرابری، فقر و انتقال بین نسلی این دو پدیده شود. تداوم بین نسلی فقر و نابرابری منجر به ایجاد فقر مزمن می گردد. پیامدهای ناشی از فقر مزمن منجر به شکل گیری دورهای باطل و تله ی فقر می شود. تحرک درآمدی به دو صورت تحرک شرطی و مطلق اندازه گیری می شود. در تحرک شرطی اثرات ثابت در نظر گرفته می شود، اما درتحرک مطلق این گونه نیست. اثرات ثابت پارامتری است که ناهمگنی بین افراد را نشان می دهد. به این منظور از داده های پیمایش درآمد- هزینه خانوارهای شهری کل کشور طی دوره ی زمانی 1390-1367 استفاده شده است. در این پژوهش برای مطالعه پویای نابرابری درآمدی از رویکرد شبه ترکیبی پویای غیرخطی استفاده شده است. و پویایی های غیرخطی در جامعه ی شهری ایران بررسی شده است. ویژگی این روش ردیابی عملکرد هر نسل در طول زمان است. نتایج مطالعه نشان می دهند که در طی سال های فوق تحرک شرطی و مطلق بسیار پایین بوده است. نابرابری در طی این سال ها افزایش یافته است. خانوارها در صورت مواجه شدن با تکانه های منفی نمی توانند به سرعت وضعیت خود را بهبود بخشند، و به متوسط درآمد اولیه ی خود برگردند. عملکرد بازار کار از کارایی لازم برخوردار نبوده است. به این معنا که بازار کار برای افرادی که توانمندی و ثروت بالاتری دارند شرایط مناسب تری را فراهم می کند. از طرفی احتمال وقوع تله ی فقر در تعدادی از نسل های سنی وجود دارد. برخی از سرپرست های خانوار که دارای حداقل سطح درآمدی هستند، دچار تله ی فقر شده اند. برخی از نسل های سنی جوان نیز دچار تله ی فقر هستند.